سر دبیر محترم
باکتری سکته مغزی یکی از شایعترین علل مرگ و میر در دنیا است که همواره در کنار هزینههای سنگین درمانی و نگهداری بیماران، تبعات جسمانی و روانی بسیاری را برای افراد مبتلا و خانوادههای آنان دارد. احتمال بروز این بیماری در بعضی نژادها از جمله آمریکاییهای آفریقاییتبار بیشتر است و میزان مرگ و میر ناشی از آن تا سال ۲۰۳۰ دو برابر تخمین زده شده است (۱). در ایران نیز بروز سکته مغزی شیوع زیادی دارد و سن ابتلا به آن یک دهه پایینتر از کشورهای غربی است (۲).
با توجه به نکات گفتهشده، شناخت ریسک عوامل بیماری میتواند در پیشگیری و محدود ساختن گسترش آن مفید واقع شود و مطالعه حاضر را از این حیث حائز اهمیت میسازد. در این راستا علاوه بر عوامل خطر رایج برای ابتلا به سکته مغزی، عفونتهای ویروسی نیز از عوامل خطر مطرح در زمینه بروز سکته مغزی در نظر گرفته میشوند. تاکنون در این زمینه مطالعات گوناگونی روی تعدادی از ویروسها انجام گرفته و ارتباط و مکانسیم علمی و پاتوژنیک بین ویروس و ابتلا به سکته مغزی ثابت شده است. یکی از ویروسهای مدنظر، سایتومگالوویروس از اعضای خانواده هرپس ویریده است. از شاخصههای این خانواده ویروسی تمایل آنها به سیستم عصبی است. این ویروس در ایران به عنوان عامل خطری در بروز بیماریهای عروق کرونری شناخته شده است (۳).
در میان مطالعات صورتگرفته بر ارتباط ویروس سایتومگال و بروز سکته مغزی، برخی مطالعات نشان دادند سایتومگالوویروس با بروز سکته مغزی مرتبط است، در حالی که برخی دیگر از تحقیقات این ارتباط را تأیید نمیکنند. این تناقص در نتایج مطالعات میتواند به دلیل روشهای استفادهشده در تشخیص و جداسازی ویروس و یا تفاوت های اپیدمیولوژیکی باشد.
از اینرو در مطالعه حاضر حضور ویروس سایتومگال در بیماران مبتلا به سکته مغزی در شمال ایران بررسی شد. بدین منظور ۵۶ نمونه شامل نمونه های خون بیماران مبتلا به سکته مغزی (۲۸ نمونه) بستری در بخش آیسییو (ICU) تعدادی از بیمارستانهای شمال ایران در سال ۱۳۹۴-۱۳۹۵ مطالعه شد. نمونههای خون گروه کنترل (۲۸ نمونه) نیز با رعایت تطابق عوامل دموگرافیک جمعآوری شد و پس از آن DNA از نمونهها استخراج شد. خلوص DNA استخراجشده بر اساس جذب در طول موجهای ۲۶۰ و ۲۸۰ نانومتر با بیوفوتومتر تجزیه و تحلیل شد. برای اطمینان از سلامت و ایمنی استخراج DNA، برای ژن بتا گلوبین انسانی واکنش زنجیرهای پلیمراز (PCR) با پرایمرهای اختصاصی انجام شد (۴). پس از آن به منظور تشخیص حضور ژنوم سایتومگالوویروس در نمونهها، واکنش PCR برای تکثیر ژنوم ویروس با پرایمرهای اختصاصی صورت گرفت و تمام محصولات PCR برای بررسیهای نهایی روی ژل آگارز ۵/۱ درصد برده شدند (شکل ۱ و ۲).
شکل ۱. آگاروز ژل الکتروفورزیس ژن بتاگلوبین
L: نشانگر استاندارد ۱۰۰۰-۱۰۰ bp؛ چاهک شماره ۱ و ۲ نمونه های بررسیشده بیمار سکته مغزی؛ چاهک شماره ۳ کنترل منفی.
شکل ۲. آگاروز ژل الکتروفورزیس سایتومگالوویروس
L: نشانگر استاندارد ۱۰۰۰-۱۰۰ bp؛ چاهک شماره ۱ کنترل مثبت؛ چاهک شماره ۲ تا ۵ نمونه های مثبت؛ چاهک شماره ۶ کنترل منفی
بررسی و آنالیز آماری بر پایه آزمون کای دو و استفاده از نرم افزار SPSS انجام گرفت. در نتیجه این مطالعه و مشاهده قطعه ۱۶۷ bp و تشخیص حضور ویروس، تعداد ۴ نمونه (۱۴/۳ درصد) از بیماران سکته مغزی از نظر حضور ویروس مثبت بودند، در حالی که هیچیک از نمونههای گروه کنترل به CMV آلوده نبودند. طبق آزمون کای دو و با توجه به اینکه مقدار P برای آزمون استقلال کای دو برابر با ۰/۰۳۸ و کوچکتر از ۰/۰۵ بود، در سطح اطمینان ۹۵ درصد، فرض پژوهش یعنی رابطه بین میزان سایتومگالوویروس و سکته مغزی تأیید میشود. با توجه به اینکه اطلاعات و مطالعات در زمینه نقش CMV در سکته مغزی محدود بود و این مطالعه نوآوری خوبی داشت، مطالعات بیشتر در این زمینه و استفاده از روشهای تأییدی نظیر وسترن بلات و هیبریداسیون DNA و بررسی همزمان نمونه خون و مایع مغزی نخاعی بیماران به طور همزمان پیشنهاد میشود.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |