مجله میکروب شناسی پزشکی ایران

زمینه و اهداف: اهمیت گوشت و تخم طیور در تامین پروتئین مورد نیاز جمعیت رو به افزایش متقاضی غذا غیر قابل انکار است. از طرف دیگر این محصولات به عنوان مخازن پاتوژن ­های مشترک بین انسان و طیور مانند سروتیپ­های سالمونلا شناخته شده­اند. در گذشته از آنتی­بیوتیک­ها به عنوان عوامل کنترل کننده این پاتوژن­ها استفاده شده است، امروزه با توجه به ممنوعیت استفاده از آنتی­ بیوتیک­های محرک رشد و گسترش پاتوژن­های مقاوم، استفاده از جایگزین­ های آنتی ­بیوتیک ضروری می‏باشد. این مطالعه به منظور جداسازی باکتریوفاژ علیه سالمونلا انتریتیدیس، ارزیابی کارایی و بررسی ایمن بودن آن انجام شد.

مواد و روش کار: باکتریوفاژ در آزمایشگاه تحقیقات میکروبیولوژی گروه پرورش و مدیریت طیور دانشگاه تربیت مدرس جداسازی شد و اثرات باکتریسیدی آن بر باکتری سالمونلا انتریتیدیس با استفاده از میزان جذب نوری محیط کشت نوترینت براث حاوی باکتری در دو حالت وجود فاژ و عدم وجود آن و نیز در بلدرچین ژاپنی مورد مطالعه قرار گرفت. به منظور بررسی ایمن بودن فاژ جداسازی شده، اثر روش­های مختلف اعمال آن بر پاسخ ایمنی همورال و وزن نسبی اندام­های ایمنی بلدرچین ژاپنی مورد بررسی قرار گرفت.

یافته‌ها: باکتریوفاژ جداسازی شده توانایی بالقوه­ای در کاهش شمار سالمونلا انتریتیدیس نشان داد. عیار پادتن علیه گلبول قرمز گوسفند تحت تاثیر تیمار­ها قرار نگرفت، اما تعداد باکتری­های اسید لاکتیک و عیار پادتن علیه ویروس واکسن آنفلوانزا (H9N2)، در گروه­های دریافت کننده فاژ بهتر از گروه شاهد مثبت بود (05/0 p<).

نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج، اعمال فاژ به روش گاواژ دهانی و آشامیدن کلواکی به ترتیب موجب حذف و کاهش شمار سالمونلا در روده باریک حیوانات چالش داده شده با این باکتری و بهبود سیستم ایمنی آن­ها شد.