زمینه و اهداف: جستجو جهت یافتن پادزیست‌هایی که باعث القاء مقاومت ژنتیکی در باکتری‌ها نمی‌گردند از اهمیت زیادی برخوردار است. مطالعات زیادی، جداسازی پادزیست های طبیعی از جمله پپتیدهای ضد میکروبی را از منابع مختلف گزارش کرده‌اند. این پپتید ها از منابعی چون انسان، مهره‌داران، بی‌مهرگان، حشرات، حیوانات سمی و گیاهان استخراج‌شده و نقش دفاعی ذاتی دارند. هدف از این مطالعه تخلیص پلی پپتیدهای ضد باکتری عقرب ایرانی Hemiscorpius lepturus بود.
مواد و روش کار: زهر عقرب به وسیله تحریک الکتریکی تهیه‌شده و کیفیت آن با الکتروفورز پروتئین تأیید گردید. پپتیدهای زهر طی دو مرحله، ابتدا با روش کروماتوگرافی ژل فیلتراسیون و سپس با روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا در فاز معکوس  جدا گردیدند. سپس فعالیت آنتی باکتری پپتیدها با روش دیسک دیفیوژن بر روی باکتری Pseudomonas aeruginosa ATCC27853 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج با دیسک سفتریاکسون به عنوان کنترل مثبت مقایسه شدند.
یافته‌ها: از کروماتوگرام به دست آمده از زهر کامل عقرب، 7 جزء شناسایی شد که اجزای 4 و 5 حاوی پپتیدهایی با وزن زیر 10 کیلو دالتون بودند. در بررسی به روش انتشار دیسک مشخص شد که جزء 5 اثر ضد باکتری بر سودوموناس آئروژینوزا داشت و این اجزا برای جداسازی پپتیدهای خالص تر با تکنیک RP-HPLC انتخاب شد. از آنالیز دوم، پنج جزء اصلی به دست آمد که وزن مولکولی پپتید های ضد سودوموناسی حدود 7 کیلو دالتون برآورد شد. نهایتاً در بررسی خاصیت ضد باکتری پپتیدها با روش دیسک دیفیوژن، دو جزء بر روی باکتری سودوموناس اثر ضد باکتری داشتند.
نتیجه‌گیری: در این بررسی مشخص شد که از میان پپتیدهای استخراج‌شده، دو پپتید بر روی باکتری سودوموناس اثر کشندگی واضح داشت. این مطالعه از این لحاظ حائز اهمیت است که اولین گزارش وجود یک عامل ضد میکروبی از زهر عقرب بومی ایران، همیسکورپیوس لپتوروس، است.

واژه‌های کلیدی: زهر عقرب، همیسکورپیوس لپتوروس، پپتیدهای ضد میکروبی، سودوموناس آئروژینوزا، کروماتوگرافی

متن کامل [PDF 410 kb]   (5420 دریافت)